Work life balance już z podpisem Prezydenta
Zmiany Kodeksu Pracy wprowadzające dodatkowe uprawnienia dla pracowników opiekujących się najbliższymi oraz przejrzyste warunki zatrudnienia stają się coraz bardziej realne.
Ustawa nowelizująca, która implementuje regulacje unijnych dyrektyw została podpisana przez Prezydenta RP 24 marca 2023 r. Aktualnie czeka na ogłoszenie w Dzienniku Ustaw. Przepisy wejdą w życie po upływie 21 dni od dnia ich ogłoszenia.
Oto jakie ostatecznie najważniejsze zmiany wprowadzi wyczekiwana, głównie przez pracowników, nowelizacja Kodeksu Pracy.
Dziewięć tygodni nieprzenoszalnego urlopu rodzicielskiego
Wymiar urlopu rodzicielskiego wzrośnie z dotychczasowych 32 tygodni (34 tygodni w razie urodzenia jednocześnie więcej niż 1 dziecka) do odpowiednio 41 i 43 tygodni. Korzystać z niego będzie mógł każdy z rodziców dziecka, przy czym każdemu z nich przysługiwać będzie wyłączna – nieprzenoszalna na drugiego rodzica część urlopu w wymiarze 9 tygodni.
Urlop opiekuńczy
Nowym uprawnieniem jakie uzyskają pracownicy będzie nieodpłatny urlop w celu osobistej opieki lub wsparcia członka rodziny lub domownika. Jego wymiar to 5 dni w roku kalendarzowym. Wniosek o jego udzielenie będzie musiał być złożony z co najmniej 1-dniowym wyprzedzeniem oraz wskazywać członka rodziny, którego dotyczyć ma opieka (małżonek, dziecko albo rodzic) lub domownika, ze wskazaniem jego adresu oraz przyczyny.
Zwolnienie z powodu siły wyższej
Kolejną nowością jaka pojawi się w Kodeksie Pracy jest możliwość ubiegania się przez pracownika o zwolnienie od pracy w celu załatwienia pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, które wymagać będą natychmiastowej obecności pracownika. Zwolnienie to udzielane będzie – zależnie od wniosku pracownika – maksymalnie w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym. W jego trakcie pracownik zachowa prawo do połowy przysługującego mu wynagrodzenia.
Zmiany w umowie o pracę na okres próbny
Zniknie możliwość zawarcia umowy na okres próbny w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy – po upływie minimum 3 lat od rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę. Zmianie ulegnie również maksymalny czas trwania umowy na okres próbny, który wynosić będzie:
- 1 miesiąc – jeśli docelowo pracodawca planuje zatrudnić pracownika na mniej niż 6 miesięcy;
- 2 miesiące – jeśli docelowo pracodawca planuje zatrudnić pracownika na okres 6 – 12 miesięcy;
- 3 miesiące – jeśli zatrudnienie ma trwać co najmniej 12 miesięcy.
Strony będą mogły również zastrzec w umowie, że okres próbny ulegnie przedłużeniu o czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy.
Jasna ścieżka awansowania
Wyrazem zwiększenia przejrzystości zasad zatrudnienia stanie się obowiązkowa informacja, jaką pracodawca będzie musiał przekazać pracownikom, dotycząca obowiązujących u niego procedur awansowania. Wiadomość ta powinna jasno zostać przekazana zespołowi w sposób przyjęty w danej organizacji.
Zmiany w wypowiadaniu umów terminowych
Wraz z wejściem w życie zmian w KP konieczne stanie się – analogicznie jak ma to miejsce przy umowach na czas nieokreślony – wskazanie przyczyny wypowiedzenia terminowej umowy o pracę. Jeśli u pracodawcy działają organizacje związkowe – obowiązkowe będzie również przeprowadzenie konsultacji związkowej w trybie art. 38 KP.
Wniosek o bardziej przewidywalne warunki zatrudnienia
Pracownik zatrudniony w danej organizacji przez minimum 6 miesięcy, będzie mógł zwrócić się do pracodawcy – co najmniej raz w roku – z wnioskiem o zmianę rodzaju jego umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy, w tym na zmianę rodzaju pracy lub zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy. Wniosek taki będzie względnie wiążący dla pracodawcy.
Gwarancja równoległego zatrudnienia
Wprost wyartykułowana w Kodeksie Pracy zostanie możliwość pozostawania jednocześnie w zatrudnieniu w więcej niż 1 organizacji – niezależnie od podstawy takiego zatrudnienia. Pracodawca, co do zasady, nie będzie mógł ograniczyć pracownika w tym zakresie. Wyjątkiem będzie zawarcie umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwania umowy o pracę.
r. pr. Agata Majewska