Umowy zlecenia i działalność gospodarcza będą wliczane do stażu pracy – projekt nowelizacji Kodeksu pracy

Przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt nowelizacji KP przewiduje, że okresy prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej oraz wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia będą wliczane do stażu pracy. Do tej pory liczyły się tylko lata przepracowane „na etacie”. Zmiana obejmie blisko 1,9 miliona osób i ma na celu zlikwidowanie nierówności w dostępie do uprawnień pracowniczych.

Jak jest teraz?

Aktualnie obowiązujące przepisy nie pozwalają zaliczyć tych okresów do stażu pracy, od którego liczone są uprawnienia pracownicze, np. długość urlopu wypoczynkowego czy nagrody jubileuszowe. Osoby, które przez lata prowadziły własną działalność gospodarczą lub pracowały na umowie zlecenia, po przejściu na etat są traktowane tak, jakby podjęły pierwszą aktywność zawodową. Nie mają zatem prawa do wyższych limitów urlopów oraz niejednokrotnie do benefitów pracowniczych.

Cel nowelizacji – równość i sprawiedliwość.

Nowelizacja ma na celu wyeliminowanie tej nierówności w dostępie do świadczeń pracowniczych i dostosowanie przepisów do realiów rynku pracy, w których elastyczne formy zatrudnienia, choć powszechnie stosowane, nie gwarantowały do tej pory równych praw.

Co wliczy się w staż pracy?

Zgodnie z projektem do okresu zatrudnienia wliczane będą:

  1. okresy prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność,
  2. okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
  3. okresy:
  • wykonywania umowy zlecenia lub o świadczenie usług,
  • wykonywania umowy agencyjnej,
  • pozostawania osobą współpracującą z ww. osobami,
  • pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych,
  • świadczenia za granicą innej niż zatrudnienie działalności zarobkowej.

Jak potwierdzać okresy zaliczane do stażu pracy?

Zaliczenie wymienionych okresów do stażu pracy będzie wymagało udokumentowania. W przypadku działalności gospodarczej czy umów zlecenia potwierdzeniem mają być zaświadczenia wydawane przez ZUS. Inne formy zatrudnienia, w tym praca zarobkowa za granicą, będą potwierdzane na zasadach ogólnych reguł dowodowych. Zatem to na pracowniku spoczywać będzie ciężar udowodnienia okresu zatrudnienia.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Projekt przewiduje, że nowe przepisy będą obowiązywały od 1 stycznia 2026 r. To daje zarówno pracodawcom, jak i pracownikom czas na przygotowanie się do nowych regulacji i zgromadzenie wymaganych dokumentów.

Autor: Kamil Mruk