Kolejne zmiany w zatrudnieniu cudzoziemców
Znaczenie udziału cudzoziemców w Polskim rynku pracy stale rośnie. Skutkiem tego, w najbliższych miesiącach czeka nas najprawdopodobniej szereg istotnych zmian dotyczących zasad zatrudniania obcokrajowców. Do Sejmu wpłynął właśnie projekt nowej ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców, która zgodnie z założeniem Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, ma wejść w życie jeszcze w tym roku. Zastąpić ma ona częściowo ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w zakresie, w jakim reguluje zasady zatrudnienia obywateli innych państw.
Zasadniczym celem nowych przepisów jest usprawnienie procedur wdawania zezwoleń i powierzania pracy cudzoziemcom oraz przyspieszenie i elektronizacja postępowań. Dodatkowo, ustawa ma być wyrazem realizacji kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany, jakie wprowadzić mają nowe przepisy.
Elektroniczne zezwolenia
Nastąpić ma pełna elektronizacja postępowań o wydanie zezwolenia na pracę i oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy, ich monitoringu i kontroli realizacji. Oznacza to, że wnioski o wydanie zezwoleń i oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi składane będą elektronicznie – za pośrednictwem portalu praca.gov.pl. Takim samym kanałem wydawane będą decyzje w tym przedmiocie.
Kontrola składek ubezpieczeniowych online
Nowością ma być umożliwienie zatrudnionym cudzoziemcom (ale również PIP) elektronicznej kontroli wydania i treści zezwolenia na pracę oraz zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Pozwolić ma to na szybką weryfikację, czy cudzoziemiec zatrudniony jest zgodnie z wydanym zezwoleniem lub złożonym oświadczeniem o powierzeniu pracy.
Porównywarka wynagrodzeń
Nowością zapowiadaną przez MRiPS ma być stworzenie bazy wynagrodzeń, która opierać ma się na ofertach pracy zamieszczanych w stworzonej specjalnie Centralnej Bazie Ofert Pracy (CBOP). Rozwiązanie to ma ułatwić ocenę, czy wynagrodzenie oferowane cudzoziemcowi mieści się w poziomie porównywalnym do wynagrodzeń lokalnego rynku pracy. Baza ta ma mieć charakter pomocniczy.
Nowe zasady kar za nielegalne zatrudnienie
Projekt ustawy zakłada nowe, nieznane dotąd rozwiązanie, zgodnie z którym wymiar kary grzywny za nielegalne powierzania pracy powinien być proporcjonalny do liczby cudzoziemców, których dotyczy to wykroczenie. Nielegalne zatrudnienie zagrożone ma być karą od 500 zł do 30 tysięcy złotych, jednak nie niższą niż 500 zł za jednego cudzoziemca. Grzywna w wysokości co najmniej 1 tysiąca złotych nałożona będzie mogła zostać również bezpośrednio na cudzoziemca, który nielegalnie wykonuje pracę na terenie Polski.
Likwidacja testu rynku pracy
Zgodnie z założeniami nowej ustawy likwidacji ulec ma tzw. test rynku pracy, czyli weryfikacja u starosty powiatowego, czy na oferowane cudzoziemcowi stanowisko brak jest chętnych na lokalnym rynku. Rozwiązanie to uznano za zbytnie obciążenie – biorąc obecną sytuację na rynku pracy i zapotrzebowanie na pracowników i fakt, że obecnie test rynku pracy jest realizowany tylko dla około 10% cudzoziemców.
Przyczyny odmowy zezwolenia na pracę
Wśród podstaw do odmowy wydania zezwolenia na pracę, projekt przewiduje:
- ponad 2 miesięczne zaległości w uiszczaniu składek na ubezpieczenie społeczne przez podmiot zatrudniający;
- prawdopodobieństwo, że cudzoziemiec, mimo wydania zezwolenia, nie będzie wykonywał pracy w Polsce;
- prawdopodobieństwo, że pracodawca nie będzie dopełniał obowiązków związanych z powierzeniem pracy;
- wcześniejsze ukaranie wnioskodawcy za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców;
- wymiar czasu pracy cudzoziemca będzie mniejszy niż ¼ pełnego wymiaru czasu pracy w miesiącu;
- wykonywanie przez cudzoziemca na podstawie umowy z pracodawcą pracy na rzecz i pod kierownictwem osoby trzeciej, jeśli cudzoziemiec nie miałby statusu pracownika tymczasowego zatrudnionego przez agencję pracy tymczasowej w Polsce.
Co ważne, przepisy ustawy nie mają znajdować zastosowania do cudzoziemców wpisanych do CEIDG, a więc zarejestrowanych w Polsce jako przedsiębiorcy, a także do obywateli UE, państw członkowskich EFTA, Szwajcarii, Zjednoczonego Królestwa i Irlandii Północnej.