Rewolucja w zakresie kontroli L4 i utraty prawa do zasiłku chorobowego

Zgodnie z projektem ustawy z dnia 22.10.2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, od 1 stycznia 2025 r. mają wejść w życie przepisy, które w istotny sposób wpłyną na zmiany w zakresie wydawania zwolnień lekarskich, zasad przeprowadzania kontroli L4 oraz utraty prawa do zasiłku chorobowego.

Kontrole zwolnień lekarskich oraz utrata prawa do zasiłku chorobowego

Zgodnie z aktualnie obowiązującym art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2780), ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.  Nowelizacja zakłada:

  1. Po pierwsze, rozszerzenie powyższego katalogu, o sytuację, w której ubezpieczony przebywa w innym miejscu niż wskazane w tym zwolnieniu, lub zawiadomieniu, o którym mowa w art. 59 ust. 5e, jako adres pobytu w okresie niezdolności do pracy, chyba że udokumentuje, że nieobecność ta była uzasadniona względami zdrowotnymi lub koniecznością podjęcia czynności incydentalnych, których podjęcia w okresie zwolnienia od pracy wymagają istotne okoliczności.
  2. Po drugie, wprowadzenie definicji „pracy zarobkowej”. Na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów, ubezpieczony, który w czasie orzeczonej niezdolności do pracy wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały jego okres. Aktualne przepisy nie przewidują jednak definicji pracy zarobkowej, co prowadzi do istotnych wątpliwości interpretacyjnych w tym zakresie. Założeniem projektu jest jasne sprecyzowanie okoliczności skutkujących pozbawieniem ubezpieczonego zasiłku. W tym celu wprowadzono definicję „pracy zarobkowej”, jako każdej czynności mającej charakter zarobkowy, niezależnie od stosunku prawnego będącego podstawą jej wykonania, z wyłączeniem czynności incydentalnych, których wymagają „istotne okoliczności”. Jednocześnie z uzasadnienia projektu wynika, że podjęcie przez ubezpieczonego czynności incydentalnych, których zaniechanie mogłoby prowadzić m.in. do znacznych strat finansowych pracodawcy lub kontrahenta (np. podpisanie dokumentów) nie będzie prowadziło do odebrania zasiłku.

Pozostałe zmiany obejmują m.in. wprowadzenie jednolitej regulacji zasad i trybu wydawania orzeczeń z ZUS, zmiany podstawy zatrudnienia oraz kwalifikacji wymaganych od lekarzy orzeczników ZUS.

Autor: Joanna Rybka